Mogłoby się wydawać, że zatrudnienie w ramach tzw. home office niweluje prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku przy pracy. Niestety, zarówno pracownik, jak i pracodawca musi być przygotowany również na taką możliwość. Co warto wiedzieć o zasadach BHP i prawach osoby zatrudnionej w ramach umowy o pracę zdalną?
Czym jest wypadek przy pracy?
Przede wszystkim warto określić, co uważane jest za wypadek przy pracy. Jest to zdarzenie, które:
- wystąpiło nagle,
- zostało wywołane przyczyną zewnętrzną,
- doprowadziło do urazu lub śmierci,
- nastąpiło w związku z pracą.
Praca zdalna i BHP to skomplikowany temat, ponieważ granica między życiem prywatnym, a zawodowym przy wykonywaniu pracy w formie zdalnej jest trudna do określenia. Przy ocenie czy dane zdarzenie można zakwalifikować jako wypadek przy pracy kluczowe jest zatem, czy pracownik w chwili wypadku realizował obowiązki służbowe wynikające ze stosunku pracy na zlecenie pracodawcy lub w jego interesie. Pracodawca zobowiązany jest do wprowadzenia odpowiednich procedur postępowania, a także ustalenia obowiązujących zasad BHP.
Praca zdalna a BHP
Przepisy mówią, że zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest obowiązkiem pracodawcy, ale w przypadku zatrudnienia na odległość ich wdrożenie może być utrudnione. Wiele czynności — na przykład dotyczących ergonomii stanowiska — spada więc na pracownika. Pracodawca może jednak przeprowadzić stosowną kontrolę. Co ważne, w ramach zasad BHP obowiązki zawodowe powinny zostać wykonywane w miejscu każdorazowo ustalonym z przełożonym. Jeśli do wypadku dojdzie w miejscu innym niż pod wskazanym adresem, mogą wystąpić problemy z uzyskaniem odszkodowania.
Co dzieje się po wypadku podczas pracy zdalnej?
Poszkodowany zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania pracodawcy o zdarzeniu – jego niezgłoszenie wyklucza możliwość uzyskania odszkodowania. Pracodawca nie ma prawa zignorowania zgłoszenia wypadku przy pracy zdalnej. Gdyby jednak to zrobił – zatrudniony w ramach pracy zdalnej może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. Jeżeli wskutek czynności kontrolnych inspektor potwierdzi zaistnienie wypadku przy pracy zdalnej, może wydać nakaz administracyjny zobowiązujący pracodawcę do przeprowadzenia postępowania powypadkowego
i sporządzenia niezbędnej dokumentacji. W przypadku wypadku ciężkiego, inspektor dodatkowo zobowiązuje pracodawcę organizującego pracę zdalną do przesłania opracowanej dokumentacji powypadkowej.
Otrzymanie zgłoszenia wypadku przy pracy zdalnej zobowiązuje pracodawcę do powołania zespołu powypadkowego oraz przeprowadzenia postępowania, które będzie miało na celu ustalenie okoliczności i przyczyny zdarzenia oraz podjęcie ostatecznej decyzji, co do jego kwalifikacji. Należy uzgodnić termin przeprowadzenia oględzin miejsca pracy zdalnej — jeśli jednak stan zdrowia poszkodowanego to uniemożliwia, termin uzgadnia się na przykład z innym domownikiem.
Od oględzin można odstąpić, jeśli okoliczności i przyczyny wypadku nie budzą żadnych wątpliwości.
Podsumowując, wypadek przy pracy zdalnej może zaistnieć na tych samych warunkach co wypadek przy pracy w biurze firmy (tzw. pracy „stacjonarnej”). Obowiązuje zatem identyczna procedura powypadkowa, pracodawca i pracownik mają te same obowiązki w związku z zaistnieniem wypadku. Pracownikowi przysługują także te same świadczenia. Jedynym utrudnieniem może być ciężar dowodowy tj. wykazanie że wypadek przy pracy zdalnej miał faktycznie związek z pracą, a nie z życiem prywatnym. Oceną takiego wypadku zajmuje się zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę.
W naszej firmie zajmujemy się szkoleniem pracodawców i pracowników z obowiązujących obecnie zasad i przysługujących im praw.